iNORMACJE DLA OSÓB PO OPERACJI RAKA KRTANI

Dla Chorych i Po Operacji Całkowitego Usunięcia Krtani

(Tzw. Laryngektomowanych)

PAMIĘTAJ !!!!!!!!!!!!!!!!

< Prowadź spokojny tryb życia, unikaj stresów, reaguj bez emocji na to,
na co osobiście nie masz wpływu.

< Nie wyłączaj się z życia społecznego i rodzinnego, nie zrywaj znajomości
z najbliższymi i przyjaciółmi, możesz na nich liczyć.

< Ciesz się i raduj tym co jest i było, umartwianie się będzie obniżać Twoją
kondycję psychiczną. Mimo ,, dołów’’ staraj się być wesołym , pogodnym
trwaj w dobrym humorze i dobrej wierze we wszystko, co najlepsze i że
jest i będzie w porządku.
< Nie zamartwiaj się, to obniży Twoją kondycję psychiczną, utrudni walkę
z chorobą.

< Staraj się bywać między ludźmi, nawiąż nowe kontakty, znajomości, zgłoś
się do najbliższego Klubu Polskiego Towarzystwa Laryngektomowanych
tj. osób po operacji całkowitego usunięcia krtani, gdzie otrzymasz wiele
pomocy wskazówek, co do walki z chorobą i jej następstwami.

< Rozmawiaj z osobami po operacji krtani, pomogą w trudnych chwilach
sytuacjach, doradzą a także otrzymasz wsparcie.

< Rozmawiaj z dziećmi (zwłaszcza małymi), są szczere, autentyczne, bez
barier komunikacyjnych, bardzo chętnie pomagają w nawiązywaniu
kontaktów (nawet tych trudnych).

< Pogódź się z faktem, że jesteś chory- inwalida mowy (komunikacji
werbalnej).

< Kiedy myślisz o śmierci- stosuj pkt. 5 i 6. tego informatora a przekonasz się, że z tą chorobą można dobrze żyć i Funkcjonować

< Przestrzegaj zaleconej diety – wysokobiałkowej (występującej głównie w
produktach takich jak mleko i jego przetwory, wędliny, ryby), a także
bogatej w witaminy A (marchew, szpinak, dynia, sałata zielona, tran żółte
i zielone owoce, groszek zielony, fasola szparagowa, jaja, wątroba), witaminę C (natka pietruszki, słodka surowa papryka różne odmiany
kapusty, kalafior, kalarepa, owoce jagodowe, czarna porzeczka, kiwi,
ziemniaki, różne soki owocowe i warzywne) oraz witaminę E (kiełki
pszenicy, kukurydza, olej sojowy, oliwa, słonecznik, orzechy włoskie i
ziemne, wątroba).

< Stosowanie w/w diety wspomaga organizm w procesy naprawcze po
operacji podnosząc odporność organizmu, pokarmy bogate w witaminy
A, C, E a wymienione wcześniej oraz zasady zdrowego żywienia
zapobiegają chorobom nowotworowym i jej następstwom.

< Ogromne znaczenie w profilaktyce nowotworowej ma błonnik, który
zapewnia prawidłowe funkcjonowanie przewodu pokarmowego i
zapobiega zaparciu. Znajdziesz go m. in. w ciemnym pieczywie, owocach
i warzywach.



ZAPAMIĘTAJj!!!



< Zachowaj sprawność fizyczną, ale bez większych wysiłków fizycznych,
Nie dźwigaj !

< Zalecana jest rehabilitacja ruchowa –naucz się wykonywać ćwiczenia,
które polepszą wentylację płuc, i całego układu oddechowego, ma to
korzystny wpływ na naukę mowy przełykowej.

< Zalecany higieniczny tryb życia poprawi kondycję Twojego organizmu
(zalecane jest dużo spacerów – dużo ruchu, dużo tańca).

< Jeżeli jest to możliwe nie rezygnuj z pracy zawodowej, lub o ile nie ma
przeszkód postaraj się o pracę (spokojną), albo wymyślaj sobie zajęcia
,,rób coś”- jest to korzystne dla Twojej rehabilitacji.


< Nie poddawaj się nad opiekuńczym poczynaniom członków rodziny,
staraj się dużo robić sam.

< Estetyka i czystość wokół szyi, swoim wyglądem tworzy obraz dla
całego otoczenia, który ku zaskoczeniu sceptyków może być całkiem
inny (akceptacja otoczenia).

< Nauczysz się od nowa: wyczucia smaku, oczyszczania nosa, pozbycia
się kataru, kichania, kaszlu, czkawki, dmuchania i ssania ustami,
ziewania, wzdychania, gwizdania, parcia, kąpieli i mycia głowy, a co
najważniejsze spania z rurką i bez rurki tracheostomijnej, tylko trochę
cierpliwości, daj sobie trochę czasu.

< Unikaj pomieszczeń suchych i o wysokiej temperaturze, ogranicz
przebywanie w pomieszczeniach zanieczyszczonych kurzem, pyłem lub
innymi środkami drażniącymi drogi oddechowe.

< Utrzymuj odpowiednią wilgoć w mieszkaniu i Twoim otoczeniu – jest to
pomocne w uniknięciu i zwalczaniu ,,korków’’ w rurce tracheostomijnej.

< Ogranicz przebywanie w towarzystwie zwierząt futerkowych – może to
być czynnik sprzyjający wystąpieniu obrzęku śluzówki drzewa
oskrzelowego, jego dodatkowych skurczów, a następnie uporczywego
i męczącego kaszlu.

< Włosy krótkie ułatwiają ,,mycie i życie’’.

< Naukę mowy zacznij jak najwcześniej, ale nie spiesz się, jeżeli są jakieś
Przeszkody-rób to właściwie od Początku.

< Dbaj o stan uzębienia, jest to istotne w stosowaniu mowy zastępczej.

< Kontynuuj naukę mowy przełykowej(zastępczej) u logopedy, nawet wtedy
kiedy sprawia Ci trudności, nie poddawaj się zwątpieniu!
Uwierzże możesz tego dokonać.

< Bierz czynny udział w turnusach rehabilitacyjnych organizowanych
przez PTL.



ZASTOSUJ !!!!



< Stosuj zasady zdrowego żywienia. Jedz małe porcje, lecz często (ok.5-7
razy dziennie), małymi kęsami – zwłaszcza, gdy masz problemy z
połykaniem.

< Posiłki i płyny przyjmuj o temperaturze pokojowej – nie wywołują
szoku termicznego, nie poparzysz się.

< Jedz co najmniej 5 porcji produktów zbożowych (chleb pełnoziarnisty
płatki zbożowe, makarony, kasze.

< jedz 4 porcje warzyw i3 owoców, a zaopatrzą organizm w wystarczającą
ilość witamin i składników mineralnych.

< Wypij 2 szklanki mleka z których jedną możesz zastąpić serem – zapewni
on odpowiednią dawkę wapnia, a także białka (pozostałą część białka
może dostarczyć np. jedna porcja ryby, drobiu, grochu, fasoli lub mięsa)

< Ograniczaj słodycze, podroby, jaja, tłuszcze zwierzęce, a spożywaj oleje
roślinne – unikniesz zaparć i innych problemów trawiennych(np. zgagi)

< Podczas naświetlań Kobaltem spożywaj dużo soku surowych czerwonych
buraków, oraz wywaru z siemienia lnianego lub stosuj się do zaleceń
lekarzy radiologów.

< Jeżeli jesteś mężczyzną to krótko po zabiegu oraz po lampach staraj się
ogolić maszynką elektryczną unikniesz dodatkowych podrażnień
miejsca chorobowo zmienionego.

< Po skończeniu naświetlań możesz zakrapiać witaminę A+D3 do otworu
(stomy) – pomaga w oddychaniu i odkasływaniu.

< Wystrzegaj się przeziębienia, grypy, zapalenia płuc.

< Pamiętaj o utrzymaniu ciepła wokół szyi, klatki piersiowej (zwłaszcza
w chłodne dni) oraz obowiązkowym zasłanianiu otworu (stomy).

< Domowym sposobem dla ulżenia w oddychaniu jest smarowanie ciała
wokół szyi olejkiem ,,Olbas Oil”, ale nie wolno go wkrapiać do wnętrza
otworu (stomy).

< Przy wzmożonym kaszlu zażywaj syrop, wybór masz bardzo szeroki.

< Nie spożywaj czystego alkoholu – poraża mięśnie przełyku i możesz
stracić głos (czasami tak z trudem odzyskany), piwo pij z umiarem.

< W celu zachowania zdrowego zapachu, świeżości ciała używaj mydełek
kosmetycznych lub sztyftów zapachowych – laryngektomowani nie czują
w pełni swojego,, zapachu” tak jak inni.

< Nie używaj dezodorantów w rozpylaczu – drobinki unoszące się w
powietrzu mocno drażnią Twoje drogi oddechowe, płuca, gdyż wdychasz
to wszystko bez właściwych filtrów i osłon.

< Unikaj kąpieli w otwartych zbiornikach wodnych – możesz się utopić
zwłaszcza przy zalaniu wodą otworu szyi (stomy).

< Zachowaj ostrożność przy kąpieli w wannie lub pod natryskiem bez
specjalnych osłon nie stosuj kąpieli lub zrób to pod nadzorem.

< Dbaj o czystość stomy (otworu) przemywaj 2 razy dziennie gazikiem i
ciepłą przegotowaną wodą (przeciwwskazana jest wata i mydło – może
być to czynnik drażniący.

< Stosuj w okolice stomy (otworu), jeśli jest taka potrzeba, maści obojętne
np. wazelinę lub zapisane przez lekarza.

< Zmieniaj rurkę i opatrunek przynajmniej 1 raz dziennie a unikniesz powikłaniom.

< Postępowanie z rurką tracheotomijną – czyść według schematu:

1. Środek należy wyjąć i wyczyścić w razie potrzeby.

2. Rurkę umyć pod bieżącą wodą szczoteczką o odpowiednim rozmiarze.

3. Rurkę metalowa wyparzyć (wygotować w osobnym i przeznaczonym
do tego naczyniu.

4. Rurkę plastikowa wydezynfekować poprzez zanurzenie jej w 70 %
czystym spirytusie, w osobnym i przeznaczonym do tego naczyniu.

< Na stomę (otwór) lub rurkę zawsze stosuj filtry i apaszki z przewiewnego
materiału.

< Noś przy sobie kartę identyfikacyjną dotyczącą Twojej choroby (wydaje
Zarząd Główny PTL oraz informującą o sposobie udzielania pierwszej
Pomocy w nagłych wypadkach – może ona uratować Ci życie.

W PRZYPADKU NASILENIA DUSZNOŚCI Zachowaj spokój ( w razie potrzeby zażyj łagodny środek uspokajający)

< Zapewnij dostęp świeżego powietrza.

< Przyjmij wygodną pozycję ciała – zalecana siedząca, lub półsiedząca.

< Staraj się oddychać spokojnie.

< Udrożnij rurkę, jeśli jest taka potrzeba poprzez odsysanie, wyjęcie i
oczyszczenie środka rurki.

< Zastosuj odsysanie wydzieliny z rurki, stomy (otworu).

JEŚLI NIE POMOGŁO !!!

Zastosuj inhalacje-kilka razy z małymi przerwami, po 10 min, do skutku.
( do inhalatora lub naczynia z wodą albo pokojowego nawilżacza dodaj parę kropli zalecanego specyfiku do inhalacji np. Inhalol, który orzeźwia drogi oddechowe).


Jeśli Objawy Nie Ustępują – Wezwij Pomoc Lekarską

opracowała Jadwiga Kaczka na podstawie dost